Z cyklu „Stu sławnych lublinian i osób zasłużonych dla Lublina” w piątek będzie prezentowany komisarz powstańczy na Lubelszczyznę, 20-letni Leon Frankowski. Na dzień 27 stycznia przedstawiam potężnego magnata z XVI wieku, urodzonego w Dąbrowicy, Jana Firleja:

23. Firlej Jan (1521-1574) – marszałek wielki koronny, działacz reformacji. Urodzony w Dąbrowicy (obecnie Lublin). Studiował w Lipsku i w Padwie. Był posłem, senatorem, od 1563 r. – marszałkiem wielkim koronnym, a później także wojewodą i starostą krakowskim. Po śmierci Zygmunta Augusta chciał przeforsować Lublin na miejsce przyszłej elekcji nowego króla. Podpisał akt konfederacji warszawskiej (1573 r.), gwarantującej wolność religijną. Był jednym z polskich kandydatów na króla Polski. W czasie elekcji popierał kandydaturę króla Szwecji Jana Wazy, a później – Henryka Walezego. W czasie koronacji Henryka Walezego na króla Polski, wymusił na królu złożenie przysięgi, gwarantującej wolność religijną dla protestantów, głosząc: „Jurabis, rex, promisisti” (królu, obiecałeś przysiąc). Magnat zmarł w Kocku. Firlejowie postawili pierwszy magnacki pałac w Lublinie (zwany Lubomirskich – obecnie gmach Wydziału Politologii UMCS). Syn kalwina Jana – Henryk, jako prymas ufundował w kościele dominikanów kaplicę z najpiękniejszą sztukaterią (Jan Wolff) oraz nagrobkami pradziadka i dziadka. Jan Firlej został uwieczniony na obrazie Jana Matejki „Unia Lubelska”.