118. Douglas Jan

Szkocki przemysłowiec wśród dwustu wybitnych lublinian. W poniedziałek będą przedstawieni Szwajcar i Niemiec – zasłużeni dla Lublina. Postacią na sobotę będzie obok majora H. Dekutowskiego szkocki przemysłowiec John Douglas:

118. Douglas Jan (XIX w.) – przemysłowiec, Szkot z pochodzenia. W 1835 r. – wspólnie z rodakiem, Andrzejem Kedslie zaczął produkować w Lublinie maszyny rolnicze. Fabryka istniała do 1844 r. Na jej miejsce dwaj inni Szkoci założyli kolejny zakład maszyn rolniczych, przejęty w 1864 r. przez R. Moritza.

117. Dekutowski Hieronim PS. Zapora

Obroniony patron wraz ze swoją szkołą wśród dwustu wybitnych lublinian. Powyżej (na sobotę) drugą postacią będzie lubelski Szkot, a w poniedziałek – zasłużeni dla Lublina: Szwajcar i Niemiec. Poniżej – szef KeDyw-u AK Okręgu Lublin – major Hieronim Dekutowski:

117. Dekutowski Hieronim PS. Zapora (1918-1949) – żołnierz PSZ na Zachodzie, cichociemny, dowódca oddziałów AK i WiN, harcerz, „żołnierz wyklęty”. W kraju prowadził aktywną działalność w AK, a po wojnie – w WiN. Aresztowany 16 IX 1947 r., był okrutnie torturowany. Rozstrzelany w Warszawie przez UB.

116. Dębicki Stefan

Pierwszy „żołnierz wyklęty z Lublina” wśród dwustu wybitnych lublinian. W sobotę będzie przedstawiony „żołnierz wyklęty”, patron jednej z lubelskich szkół i Szkot – założyciel pierwszej fabryki w Lublinie. Postaciami na dzisiaj są: aktor z Lublina (poniżej) i dowódca AK – Stefan Dębicki „Kmicic” – dotąd nie uhonorowany nazwą ulicy w Lublinie:

116. Dębicki Stefan, ps. Kmicic – kapitan AK. 25 VII 1944 r., po wyjściu Niemców opanował z wojskiem Lublin. 26 IX został aresztowany przez NKWD i uwięziony na Zamku w Lublinie. Skazany na śmierć, 18 II 1945 r. wraz z 10 innymi więźniami zbiegł z więzienia. W VI 1946 r. został zastrzelony w Słupsku przez UB.

115. Czechowicz Mieczysław

Aktor wśród dwustu wybitnych lublinian. W sobotę będzie przedstawiony „żołnierz wyklęty”, patron jednej z lubelskich szkół i Szkot – założyciel pierwszej fabryki w Lublinie. Postaciami na dzisiaj są: żołnierz AK Stefan Dębicki (powyżej) i aktor – trzeci z Czechowic(z)ów na liście „dwustu…”:

115. Czechowicz Mieczysław (1930-1991) – aktor, urodzony w Lublinie. Występował w wielu teatrach i kabaretach. Sławę przyniósł mu występ w Kabarecie Starszych Panów. Użyczał głosu w Misiowi Uszatkowi z Dobranocki. Spośród wielu ról filmowych najbardziej zasłynął jako hrabia Horvath w Janosiku.

114. Czechowic Marcin

Lubelski teolog wśród dwustu wybitnych lublinian i osób zasłużonych dla Lublina. W piątek będzie przedstawiony kolejny z Czechowiczów oraz mało znany w Lublinie „żołnierz wyklęty”, stracony przez komunistyczne władze. Poniżej – jeden z trzech Czechowic(z)ów:

114. Czechowic Marcin (1532-1613) – teolog ariański, zmarły w Lublinie. W l. 1570-1577 wydał Sumariusz, będący wierszowanym streszczeniem Nowego Testamentu, utopijne dzieło Rozmowy Chrystiańskie – jako sentencję arianizmu oraz Nowy Testament. Miał wpływ na kształt literackiej polszczyzny.

113. Chmielewski Władysław

Lubelski cukiernik wśród dwustu wybitnych lublinian i osób zasłużonych dla Lublina. W piątek będzie przedstawiony kolejny człowiek o nazwisku Czechowicz oraz mało znany w Lublinie „żołnierz wyklęty”, straceni przez komunistyczne władze. Poniżej – jeden z kilku najlepszych lubelskich cukierników sprzed stu lat:

113. Chmielewski Władysław – cukiernik. W 1900 r. założył w Lublinie cukiernię, szybko zdobywając rzesze stałych klientów. Jego wyroby czekoladowo-cukiernicze: pączki, sękacz i cukierki znane były nie tylko w Lublinie. Po wojnie cukiernię upaństwowiono. Wróciła do spadkobierców w 1991 r.

112. Cangerle Jan

Kolejny włoski mistrz renesansu wśród dwustu wybitnych lublinian i osób zasłużonych dla Lublina. W czwartek będą dwaj ludzie, noszący nazwisko znanego lubelskiego poety – jeden zmarły w Lublinie, drugi urodzony w tym mieście. W środę przedstawiam jednego z dziesięciu architektów i sztukatorów, działających w Lublinie na początku XVII wieku (pawie samych Włochów). Był nim mistrz Jan Cangerle:

112. Cangerle Jan (XVII wiek) – architekt pochodzenia włoskiego. W kościele Świętego Ducha w Lublinie dobudował w 1608 r. kaplicę św. Stanisława i wykonał sztukaterię, w kościele dominikanów wybudował kaplicę Tyszkiewiczów. Artysta znany jest również jako autor budowy kościoła św. Anny w Kodniu.

111. Bułhak Jan

Twórca polskiej szkoły fotografii wśród dwustu najwybitniejszych mieszkańców Lublina i osób zasłużonych dla Lublina. W czwartek będą dwaj ludzie, noszący nazwisko znanego lubelskiego poety – jeden zmarły w Lublinie, drugi urodzony w tym mieście. Pierwszą postacią na środę jest Jan Bułhak:

111. Bułhak Jan (1876– 1950) – nestor polskiej fotografii. W latach 1921-1924 artysta na swoich fotografiach uwiecznił wygląd Lublina sprzed prawie stu lat. Wiele jego zdjęć stało się obrazami, symbolizującymi przedwojenny Lublin – Stare Miasto, dzielnica żydowska, uliczki, zaułki, bramy, itp.

110. Bryła Feliks

Wicewojewoda lubelski, stracony na początku okupacji wśród dwustu wybitnych lublinian. W środę będzie przedstawiony nestor polskich fotografików, dokumentujący Lublin po I wojnie światowej oraz włoski architekt i sztukator. Poniżej – Feliks Bryła:

110. Bryła Feliks (188-1939) – prawnik, wicewojewoda lubelski. Po wybuchu II w. św. uratował przed zniszczeniem 2 obrazy Jana Matejki. Aresztowany 9 XI, był więźniem Zamku lubelskiego. Został rozstrzelany przez Niemców 23 grudnia 1939 r. wraz z 9 innymi więźniami przy kirkucie na Kalinowszczyźnie.

109. Bogdanowicz Kazimierz

Dowódca w powstaniu styczniowym, stracony w Lublinie wśród dwustu wybitnych lublinian. W środę będzie przedstawiony nestor polskich fotografików, dokumentujący Lublin po I wojnie światowej oraz włoski architekt i sztukator. Poniżej – Kazimierz Bogdanowicz:

109. Bogdanowicz Kazimierz (1837-1863) – powstaniec. Urodzony w Nadrybiu, koło Puchaczowa. Chodził do Gimnazjum Gubernialnego w Lublinie. Brał aktywny udział w manifestacji horodelskiej, trzymając chorągiew ziemi chełmskiej. W czasie wybuchu postania styczniowego, w nocy z 22/23 stycznia, wraz z oddziałem liczącym 300 pieszych i 30 konnych, planował atak na garnizon rosyjski w Chełmie. Akcja się nie powiodła – Rosjanie zaskoczyli powstańców w Bukowej Małej i aresztowali powstańców. Więźniowie zostali jednak odbici przez oddział Józefa Grzywaczewskiego. Po połączeniu sił z innymi oddziałami, w dniu 17 lutego poniósł klęskę w walce z wojskami rosyjskimi pod wsią Rudka. 26 lutego został schwytany przez Rosjan w Zezulinie i przewieziony do Lublina. W czasie śledztwa nie wydał żadnego z powstańców i nie skorzystał z prośby cara o łaskę. Został rozstrzelany 6 marca i pochowany w zbiorowej mogile powstańców. W 1916 r. ciało Bogdanowicza i innych powstańców ekshumowano i przeniesiono do grobowca na cmentarzu przy ul. Lipowej. Na grobowcu był krzyż wykonany z jego dubeltówki (który zaginął). Imieniem Bogdanowicza została nazwana jedna z ulic na Węglinie Północnym.